Sanskrit Verbs
धातुरूपाणि (dhāturūpāṇi)
Chapter
6
Skill Level
Intermediate
Language
Sanskrit explained in English
Overview
Hope you have understood and learnt Word Classes, Grammatical Numbers, Persons & Genders, Cases & Tenses, Nouns and Pronouns in chapter 1, 2, 3, 4, & 5 respectively.
This is the sixth chapter in this series which explains the Sanskrit Verbs.
Learning this chapter will help you:
- Understand Sanskrit Verbs
Who is the chapter for?
- A person interested in learning Sanskrit.
- One who wants to learn Sanskrit Verbs
Verbs
धातुरूपाणि (dhāturūpāṇi)
In Sanskrit, the formation of verbs first begins with a verb root, called Dhaatu (Sanskrit: धातुः ; Transliteration: dhātuḥ). An example of this is √पठ् (√paṭh) which means ‘to read’.
A Dhatu, or root, has a meaning of its own. However, until we add suffixes to it, called Pratyaya (Sanskrit: प्रत्ययाः ; Transliteration: pratyayāḥ), it cannot be used in a meaningful sentence. Such suffixes help make a verb or any other kind of word, based on their category. Additionally, prefixes, called Upasarga (Sanskrit: उपसर्ग ; Transliteration: upasarga) can be added to modify the meaning of the Dhatu, or root.
So, to form verbs in Sanskrit, we first need to know the category that they belong in. In Sanskrit, there are 10 categories of verbs, each of which are sorted based on the commonality in their forms. These categories are called Gana (Sanskrit: गणाः ; Transliteration: gaṇāḥ).
To form a verb from a Dhatu, we must first add the Gana-Vikarana (गणविकरणः – gaṇavikaraṇaḥ). So, the verbs of the same Gana tend to have similar forms, as the suffix first added to them is the same.
The 10 Ganas are as follows, with their gana-Vikarana:
1. भ्वादिगणः – अ
2. अदादिगणः – This has no Vikarana.
3. जुहोत्यादिगणः – This has no Vikarana, but a letter in the Dhatu gets doubled instead.
4. दिवादिगणः – य
5. स्वादिगणः – नु
6. रुधादिगणः – अ
7. तुदादिगणः – न / न्
8. तनादिगणः – उ
9. क्र्यादिगणः – ना / नी / न्
10. चुरादिगणः – अय
Here, the names of the Ganas are based on the first Dhatu contained within them. e.g. – the first Gana is called ‘भ्वादिगणः’ (bhvādigaṇaḥ). Here, the first Dhatu is ‘√भू’ (√bhū). So, the name is made up of two parts, the first Dhatu at the start and then the word ‘आदि’ (ādi). So, the name of the first Gana translates to ‘The Gana with Dhatus भू
Continuing with our example of √पठ्, we will now add the Gana- Vikarana ‘अ’ to it, as the root belongs to the first Gana. From that, we get ‘पठ’.
Now, we can add the suffix to turn it into a verb. Based on the specific tense, grammatical person and grammatical number, we can select a suffix and add it to make ‘पठ’ into a fully functioning verb.
E.g. – If we want to say ‘The boy is reading.’ we will have to add the suffix for present tense, लट् लकारः (laṭ lakāraḥ), third person, प्रथमपुरुषः (prathamapuruṣaḥ) and singular, एकवचनम् (ekavacanam), which is ‘ति’ (ti). This will finally give us the verb: ‘पठति’, meaning (he/she) is reading. Now, we can use our verb in a meaningful sentence, i.e. – ‘बालकः पठति।’ which means ‘The boy is reading.’
In Sanskrit, there are two main types of suffixes: ‘परस्मैपदप्रत्ययाः’ (parasmaipadapratyayāḥ) and ‘आत्मनेपदप्रत्ययाः’ (ātmanepadapratyayāḥ).
√पठ् Dhatu belongs to the Parasmaipada category and all its forms are made using the suffixes from the parasmaipada category, so it is a parasmaipada verb.
Verbs which use ātmanepada suffixes are called ātmanepada verbs. A common verb includes ‘रुच्’ (ruc), which would be conjugated as ‘रोचते’ (rocate) under the same circumstances as our previous example.
There is another category of Dhatus or roots in Sanskrit, called ‘उभयपदधातवः’ (ubhayapadadhātavaḥ). These verbs can be conjugated with either parasmaipada or ātmanepada suffixes, with either forms being acceptable.
Following are some prominent verbs from each Gana with their respective conjugation in the five common tenses:
प्रथम गणः – भ्वादिगणः
√पठ् धातुः – परस्मैपदधातुः – To Read
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पठति | पठतः | पठन्ति | प्रथमपुरुषः |
पठसि | पठथः | पठथ | मध्यमपुरुषः |
पठामि | पठावः | पठामः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अपठत् | अपठताम् | अपठन् | प्रथमपुरुषः |
अपठः | अपठतम् | अपठत | मध्यमपुरुषः |
अपठम् | अपठाव | अपठाम | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पठतु | पठताम् | पठन्तु | प्रथमपुरुषः |
पठ | पठतम् | पठत | मध्यमपुरुषः |
पठानि | पठाव | पठाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पठेत् | पठेताम् | पठेयुः | प्रथमपुरुषः |
पठेः | पठेतम् | पठेत | मध्यमपुरुषः |
पठेयम् | पठेव | पठेम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पठिष्यति | पठिष्यतः | पठिष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
पठिष्यसि | पठिष्यथः | पठिष्यथ | मध्यमपुरुषः |
पठिष्यामि | पठिष्यावः | पठिष्यामः | उत्तमपुरुषः |
√रुच् धातुः – आत्मनेपदधातुः – To Like
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
रोचते | रोचेते | रोचन्ते | प्रथमपुरुषः |
रोचसे | रोचेथे | रोचध्वे | मध्यमपुरुषः |
रोचे | रोचावहे | रोचामहे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अरोचत | अरोचेताम् | अरोचन्त | प्रथमपुरुषः |
अरोचेथाः | अरोचेथाम् | अरोचध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अरोचे | अरोचावहि | अरोचामहि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
रोचताम् | रोचेताम् | रोचन्ताम् | प्रथमपुरुषः |
रोचस्व | रोचेथाम् | रोचध्वम् | मध्यमपुरुषः |
रोचै | रोचावहै | रोचामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
रोचेत | रोचेयाताम् | रोचेरन् | प्रथमपुरुषः |
रोचेथाः | रोचेयाथाम् | रोचेध्वम् | मध्यमपुरुषः |
रोचेय | रोचेवहि | रोचेमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
रोचिष्यते | रोचिष्येते | रोचिष्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
रोचिष्यसे | रोचिष्येथे | रोचिष्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
रोचिष्ये | रोचिष्यावहे | रोचिष्यामहे | उत्तमपुरुषः |
द्वितीयगणः – अदादिगणः
√अस् धातुः – परस्मैपदधातुः – To Be
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अस्ति | स्तः | सन्ति | प्रथमपुरुषः |
असि | स्थः | स्थ | मध्यमपुरुषः |
अस्मि | स्वः | स्मः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
आसीत् | आस्ताम् | आसन् | प्रथमपुरुषः |
आसीः | आस्तम् | आस्त | मध्यमपुरुषः |
आसम् | आस्व | आस्म | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अस्तु | स्ताम् | सन्तु | प्रथमपुरुषः |
एधि | स्तम् | स्त | मध्यमपुरुषः |
असानि | असाव | असाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
स्यात् | स्याताम् | स्युः | प्रथमपुरुषः |
स्याः | स्यातम् | स्यात | मध्यमपुरुषः |
स्याम् | स्याव | स्याम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भविष्यति | भविष्यतः | भविष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
भविष्यसि | भविष्यथः | भविष्यथ | मध्यमपुरुषः |
भविष्यामि | भविष्यावः | भविष्यामः | उत्तमपुरुषः |
√शी धातुः – आत्मनेपदधातुः – To Sleep
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
शेते | शयाते | शेरते | प्रथमपुरुषः |
शेषे | शयाथे | शेध्वे | मध्यमपुरुषः |
शये | शेवहे | शेमहे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अशेत | अशयाताम् | अशेरत | प्रथमपुरुषः |
अशेथाः | अशयाथाम् | अशेध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अशयि | अशेवहि | अशेमहि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
शेताम् | शेयाताम् | शेरताम् | प्रथमपुरुषः |
शेष्व | शयाथाम् | शेध्वम् | मध्यमपुरुषः |
शयै | शयावहै | शयामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
शयीत | शयीयाताम् | शयीरन् | प्रथमपुरुषः |
शयीथाः | शयीयाथाम् | शयीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
शयीय | शयीवहि | शयीमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
शयिष्यते | शयिष्येते | शयिष्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
शयिष्यसे | शयिष्येथे | शयिष्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
शयिष्ये | शयिष्यावहे | शयिष्यामहे | उत्तमपुरुषः |
तृतीयगणः – जुहोत्यादिगणः
√दा धातुः – उभयपदधातुः – To Give
परस्मैपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ददाति | दत्तः | ददति | प्रथमपुरुषः |
ददासि | दत्थः | दत्थ | मध्यमपुरुषः |
ददामि | दद्वः | दद्मः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अददात् | अदत्ताम् | अददुः | प्रथमपुरुषः |
अददाः | अदत्तम् | अदत्त | मध्यमपुरुषः |
अददाम् | अदद्व | अदद्म | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ददातु | दत्ताम् | ददतु | प्रथमपुरुषः |
देहि | दत्तम् | दत्त | मध्यमपुरुषः |
ददानि | ददाव | ददाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
दद्यात् | दद्याताम् | दद्युः | प्रथमपुरुषः |
दद्याः | दद्यातम् | दद्यात | मध्यमपुरुषः |
दद्याम् | दद्याव | दद्याम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
दास्यति | दास्यतः | दास्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
दास्यसि | दास्यथः | दास्यथ | मध्यमपुरुषः |
दास्यामि | दास्यावः | दास्यामः | उत्तमपुरुषः |
आत्मनेपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
दत्ते | ददाते | ददते | प्रथमपुरुषः |
ददासे | ददाथे | दद्ध्वे | मध्यमपुरुषः |
ददे | दद्वहे | दद्महे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अदत्त | अददाताम् | अददत | प्रथमपुरुषः |
अदत्थाः | अददाथाम् | अदध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अददि | अदद्वहि | अदद्महि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
दत्ताम् | ददाताम् | ददताम् | प्रथमपुरुषः |
दत्स्व | ददाथाम् | दद्ध्वम् | मध्यमपुरुषः |
ददै | ददावहै | ददामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ददीत | ददीयाताम् | ददीरन् | प्रथमपुरुषः |
ददीथाः | ददीयाथाम् | ददीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
ददीय | ददीवहि | ददीमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
दास्यते | दास्येते | दास्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
दास्यसे | दास्येथे | दास्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
दास्ये | दास्यावहे | दास्यामहे | उत्तमपुरुषः |
चतुर्थगणः – दिवादिगणः
√क्षम् धातुः – परस्मैपदधातुः – To Forgive
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
क्षाम्यति | क्षाम्यतः | क्षाम्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
क्षाम्यसि | क्षाम्यथः | क्षाम्यथ | मध्यमपुरुषः |
क्षाम्यामि | क्षाम्यावः | क्षाम्यामः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अक्षाम्यत् | अक्षाम्यताम् | अक्षाम्यन् | प्रथमपुरुषः |
अक्षाम्यः | अक्षाम्यतम् | अक्षाम्यत | मध्यमपुरुषः |
अक्षाम्यम् | अक्षाम्याव | अक्षाम्याम | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
क्षाम्यतु | क्षाम्यताम् | क्षाम्यन्तु | प्रथमपुरुषः |
क्षाम्य | क्षाम्यतम् | क्षाम्यत | मध्यमपुरुषः |
क्षाम्यानि | क्षाम्याव | क्षाम्याम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
क्षाम्येत् | क्षाम्येताम् | क्षाम्येयुः | प्रथमपुरुषः |
क्षाम्येः | क्षाम्येतम् | क्षाम्येत | मध्यमपुरुषः |
क्षाम्येयम् | क्षाम्येव | क्षाम्येम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
क्षमिष्यति | क्षमिष्यतः | क्षमिष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
क्षमिष्यसि | क्षमिष्यथः | क्षमिष्यथ | मध्यमपुरुषः |
क्षमिष्यामि | क्षमिष्यावः | क्षमिष्यामः | उत्तमपुरुषः |
√पद् धातुः – आत्मनेपदधातुः – To Go, To Receive
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पद्यते | पद्येते | पद्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
पद्यसे | पद्येथे | पद्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
पद्ये | पद्यावहे | पद्यामहे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अपद्यत | अपद्येताम् | अपद्यन्त | प्रथमपुरुषः |
अपद्यथाः | अपद्येथाम् | अपद्यध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अपद्ये | अपद्यावहि | अपद्यामहि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पद्यताम् | पद्येताम् | पद्यन्ताम् | प्रथमपुरुषः |
पद्यस्व | पद्येथाम् | पद्यध्वम् | मध्यमपुरुषः |
पद्यै | पद्यावहै | पद्यामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पद्येत | पद्येयाताम् | पद्येरन् | प्रथमपुरुषः |
पद्येथाः | पद्येयाथाम् | पद्येध्वम् | मध्यमपुरुषः |
पद्येय | पद्येवहि | पद्येमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
पत्स्यते | पत्स्येते | पत्स्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
पत्स्यसे | पत्स्येथे | पत्स्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
पत्स्ये | पत्स्यावहे | पत्स्यामहे | उत्तमपुरुषः |
पञ्चमगणः – स्वादिगणः
√चि धातुः – उभयपदधातुः – To Gather
परस्मैपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चिनोति | चिनुतः | चिन्वन्ति | प्रथमपुरुषः |
चिनोषि | चिनुथः | चिनुथ | मध्यमपुरुषः |
चिनोमि | चिनुवः/चिन्वः | चिनुमः/चिन्मः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अचिनोत् | अचिनुताम् | अचिन्वन् | प्रथमपुरुषः |
अचिनोः | अचिनुतम् | अचिनुत | मध्यमपुरुषः |
अचिनवम् | अचिनुव/अचिन्व | अचिनुम/अचिन्म | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चिनोतु | चिनुताम् | चिन्वन्तु | प्रथमपुरुषः |
चिनु | चिनुतम् | चिनुत | मध्यमपुरुषः |
चिनवानि | चिनवाव | चिनवाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चिनुयात् | चिनुयाताम् | चिनुयुः | प्रथमपुरुषः |
चिनुयाः | चिनुयातम् | चिनुयात | मध्यमपुरुषः |
चिनुयाम् | चिनुयाव | चिनुयाम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चेष्यति | चेष्यतः | चेष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
चेष्यसि | चेष्यथः | चेष्यथ | मध्यमपुरुषः |
चेष्यामि | चेष्यावः | चेष्यामः | उत्तमपुरुषः |
आत्मनेपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चिनुते | चिन्वाते | चिन्वते | प्रथमपुरुषः |
चिनुषे | चिन्वाथे | चिनुध्वे | मध्यमपुरुषः |
चिन्वे | चिनुवहे/चिन्वहे | चिनुमहे/चिन्महे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अचिनुत | अचिन्वाताम् | अचिन्वत | प्रथमपुरुषः |
अचिनुथाः | अचिन्वाथाम् | अचिनुध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अचिन्वि | अचिनुवहि/अचिन्वहि | अचिनुमहि/अचिन्महि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चिनुताम् | चिन्वाताम् | चिन्वताम् | प्रथमपुरुषः |
चिनुष्व | चिन्वाथाम् | चिनुध्वम् | मध्यमपुरुषः |
चिनवै | चिनवावहै | चिनवामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चिन्वीत | चिन्वीयाताम् | चिन्वीरन् | प्रथमपुरुषः |
चिन्वीथाः | चिन्वीयाथाम् | चिन्वीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
चिन्वीय | चिन्वीवहि | चिन्वीमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
चेष्यते | चेष्येते | चेष्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
चेष्यसे | चेष्येथे | चेष्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
चेष्ये | चेष्यावहे | चेष्यामहे | उत्तमपुरुषः |
षष्ठगणः – रुधादिगणः
√इष् धातुः – परस्मैपदधातुः – To Wish
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
इच्छति | इच्छतः | इच्छन्ति | प्रथमपुरुषः |
इच्छसि | इच्छथः | इच्छथ | मध्यमपुरुषः |
इच्छामि | इच्छावः | इच्छामः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ऐच्छत् | ऐच्छताम् | ऐच्छन् | प्रथमपुरुषः |
ऐच्छः | ऐच्छतम् | ऐच्छत | मध्यमपुरुषः |
ऐच्छम् | ऐच्छाव | ऐच्छाम | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
इच्छतु | इच्छताम् | इच्छन्तु | प्रथमपुरुषः |
इच्छ | इच्छतम् | इच्छत | मध्यमपुरुषः |
इच्छानि | इच्छाव | इच्छाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
इच्छेत् | इच्छेताम् | इच्छेयुः | प्रथमपुरुषः |
इच्छेः | इच्छेतम् | इच्छेत | मध्यमपुरुषः |
इच्छेयम् | इच्छेव | इच्छेम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
एषिष्यति | एषिष्यतः | एषिष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
एषिष्यसि | एषिष्यथः | एषिष्यथ | मध्यमपुरुषः |
एषिष्यामि | एषिष्यावः | एषिष्यामः | उत्तमपुरुषः |
√धृ धातुः – आत्मनेपदधातुः – To Live
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ध्रियते | ध्रियेते | ध्रियन्ते | प्रथमपुरुषः |
ध्रियसे | ध्रियेथे | ध्रियध्वे | मध्यमपुरुषः |
ध्रिये | ध्रियावहे | ध्रियामहे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अध्रियत | अध्रियेताम् | अध्रियन्त | प्रथमपुरुषः |
अध्रियथाः | अध्रियेथाम् | अध्रियध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अध्रिये | अध्रियावहि | अध्रियामहि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ध्रियताम् | ध्रियेताम् | ध्रियन्ताम् | प्रथमपुरुषः |
ध्रियथाः | ध्रियेथाम् | ध्रियध्वम् | मध्यमपुरुषः |
ध्रियै | ध्रियावहै | ध्रियामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ध्रियेत | ध्रियेयाताम् | ध्रियेरन् | प्रथमपुरुषः |
ध्रियेथाः | ध्रियेयाथाम् | ध्रियेध्वम् | मध्यमपुरुषः |
ध्रियेय | ध्रियेवहि | ध्रियेमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
धरिष्यते | धरिष्येते | धरिष्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
धरिष्यसे | धरिष्येथे | धरिष्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
धरिष्ये | धरिष्यावहे | धरिष्यामहे | उत्तमपुरुषः |
सप्तमगणः – तुदादिगणः
√भुज् धातुः – उभयपदधातुः – To Eat
परस्मैपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भुनक्ति | भुङ्क्तः | भुञ्जन्ति | प्रथमपुरुषः |
भुनक्षि | भुङ्क्थः | भुङ्क्थ | मध्यमपुरुषः |
भुनज्मि | भुञ्ज्वः | भुञ्ज्मः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अभुनक्/अभुनग् | अभुङ्क्ताम् | अभुञ्जन् | प्रथमपुरुषः |
अभुनक्/अभुनग् | अभुङ्क्तम् | अभुङ्क्त | मध्यमपुरुषः |
अभुनजम् | अभुञ्ज्व | अभुञ्ज्म | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भुनक्तु | भुङ्क्ताम् | भुञ्जन्तु | प्रथमपुरुषः |
भुङ्ग्ध | भुङ्क्तम् | भुङ्क्त | मध्यमपुरुषः |
भुनजानि | भुनजाव | भुनजाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भुञ्ज्यात् | भुञ्ज्याताम् | भुञ्ज्युः | प्रथमपुरुषः |
भुञ्ज्याः | भुञ्ज्यातम् | भुञ्ज्यात | मध्यमपुरुषः |
भुञ्ज्याम् | भुञ्ज्याव | भुञ्ज्याम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भोक्ष्यति | भोक्ष्यतः | भोक्ष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
भोक्ष्यसि | भोक्ष्यथः | भोक्ष्यथ | मध्यमपुरुषः |
भोक्ष्यामि | भोक्ष्यावः | भोक्ष्यामः | उत्तमपुरुषः |
आत्मनेपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भुङ्क्ते | भुञ्जाते | भुञ्जते | प्रथमपुरुषः |
भुङ्क्षे | भुञ्जाथे | भुङ्ग्ध्वे | मध्यमपुरुषः |
भुञ्जे | भुञ्ज्वहे | भुञ्ज्महे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अभुङ्क्त | अभुञ्जाताम् | अभुञ्जत | प्रथमपुरुषः |
अभुङ्क्थाः | अभुञ्जाथाम् | अभुङ्ग्ध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अभुञ्जि | अभुञ्ज्वहि | अभुञ्ज्महि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भुङ्क्ताम् | भुञ्जाताम् | भुञ्जताम् | प्रथमपुरुषः |
भुङ्क्ष्व | भुञ्जाथाम् | भुङ्ग्ध्वम् | मध्यमपुरुषः |
भुनजै | भुनजावहै | भुनजामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भुञ्जीत | भुञ्जीयाताम् | भुञ्जीरन् | प्रथमपुरुषः |
भुञ्जीथाः | भुञ्जीयाथाम् | भुञ्जीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
भुञ्जीय | भुञ्जीवहि | भुञ्जीमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
भोक्ष्यते | भोक्ष्येते | भोक्ष्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
भोक्ष्यसे | भोक्ष्येथे | भोक्ष्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
भोक्ष्ये | भोक्ष्यावहे | भोक्ष्यामहे | उत्तमपुरुषः |
अष्टमगणः – तनादिगणः
√तन् धातुः – उभयपदधातुः – To Spread
परस्मैपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तनोति | तनुतः | तन्वन्ति | प्रथमपुरुषः |
तनोषि | तनुथः | तनुथ | मध्यमपुरुषः |
तनोमि | तनुवः/तन्वः | तनुमः/तन्मः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अतनोत् | अतनुताम् | अतन्वन् | प्रथमपुरुषः |
अतनोः | अतनुतम् | अतनुत | मध्यमपुरुषः |
अतनवम् | अतनुव/अतन्व | अतनुम/अतन्म | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तनोतु | तनुताम् | तन्वन्तु | प्रथमपुरुषः |
तनु | तनुतम् | तनुत | मध्यमपुरुषः |
तनवानि | तनवाव | तनवाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तनुयात् | तनुयाताम् | तनुयुः | प्रथमपुरुषः |
तनुयाः | तनुयातम् | तनुयात | मध्यमपुरुषः |
तनुयाम् | तनुयाव | तनुयाम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तनिष्यति | तनिष्यतः | तनिष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
तनिष्यसि | तनिष्यथः | तनिष्यथ | मध्यमपुरुषः |
तनिष्यामि | तनिष्यावः | तनिष्यामः | उत्तमपुरुषः |
आत्मनेपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तनुते | तन्वाते | तन्वते | प्रथमपुरुषः |
तनुषे | तन्वाथे | तनुध्वे | मध्यमपुरुषः |
तन्वे | तनुवहे/तन्वहे | तनुमहे/तन्महे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अतनुत | अतन्वाताम् | अतन्वत | प्रथमपुरुषः |
अतनुथाः | अतन्वाथाम् | अतनुध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अतन्वि | अतनुवहि/अतन्वहि | अतनुमहि/अतन्महि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तनुताम् | तन्वाताम् | तन्वताम् | प्रथमपुरुषः |
तनुष्व | तन्वाथाम् | तनुध्वम् | मध्यमपुरुषः |
तनवै | तनवावहै | तनवामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तन्वीत | तन्वीयाताम् | तन्वीरन् | प्रथमपुरुषः |
तन्वीथाः | तन्वियाथाम् | तन्वीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
तन्वीय | तन्वीवहि | तन्वीमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
तनिष्यते | तनिष्येते | तनिष्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
तनिष्यसे | तनिष्येथे | तनिष्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
तनिष्ये | तनिष्यावहे | तनिष्यामहे | उत्तमपुरुषः |
नवमगणः – क्र्यादिगणः
√ज्ञा धातुः – उभयपदधातुः – To Know
परस्मैपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
जानाति | जानीतः | जानन्ति | प्रथमपुरुषः |
जानासि | जानीथः | जानीथ | मध्यमपुरुषः |
जानामि | जानीवः | जानीमः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अजानात् | अजानीताम् | अजानन् | प्रथमपुरुषः |
अजानाः | अजानीतम् | अजानीत | मध्यमपुरुषः |
अजानाम् | अजानीव | अजानीम | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
जानातु | जानीताम् | जानन्तु | प्रथमपुरुषः |
जानीहि | जानीतम् | जानीत | मध्यमपुरुषः |
जानानि | जानाव | जानाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
जानीयात् | जानीयाताम् | जानीयुः | प्रथमपुरुषः |
जानीयाः | जानीयातम् | जानीयात | मध्यमपुरुषः |
जानीयाम् | जानीयाव | जानीयाम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ज्ञास्यति | ज्ञास्यतः | ज्ञास्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
ज्ञास्यसि | ज्ञास्यथः | ज्ञास्यथ | मध्यमपुरुषः |
ज्ञास्यामि | ज्ञास्यावः | ज्ञास्यामः | उत्तमपुरुषः |
आत्मनेपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
जानीते | जानाते | जानते | प्रथमपुरुषः |
जानीषे | जानाथे | जानीध्वे | मध्यमपुरुषः |
जाने | जानीवहे | जानीमहे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अजानीत | अजानाताम् | अजानत | प्रथमपुरुषः |
अजानीथाः | अजानाथाम् | अजानीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अजानि | अजानीवहि | अजानीमहि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
जानीताम् | जानाताम् | जानताम् | प्रथमपुरुषः |
जानीष्व | जानाथाम् | जानीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
जानै | जानावहै | जानामहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
जानीत | जानीयाताम् | जानीरन् | प्रथमपुरुषः |
जानीथाः | जानीयाथाम् | जानीध्वम् | मध्यमपुरुषः |
जानीय | जानीवहि | जानीमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
ज्ञास्यते | ज्ञास्येते | ज्ञास्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
ज्ञास्यसे | ज्ञास्येथे | ज्ञास्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
ज्ञास्ये | ज्ञास्यावहे | ज्ञास्यामहे | उत्तमपुरुषः |
दशमगणः – चुरादिगणः
√कथ् धातुः – उभयपदधातुः – To Say
परस्मैपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयति | कथयतः | कथयन्ति | प्रथमपुरुषः |
कथयसि | कथयथः | कथयथ | मध्यमपुरुषः |
कथयामि | कथयावः | कथयामः | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अकथयत् | अकथयताम् | अकथयन् | प्रथमपुरुषः |
अकथयः | अकथयतम् | अकथयत | मध्यमपुरुषः |
अकथयम् | अकथयाव | अकथयाम | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयतु | कथयताम् | कथयन्तु | प्रथमपुरुषः |
कथय | कथयतम् | कथयत | मध्यमपुरुषः |
कथयानि | कथयाव | कथयाम | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयेत् | कथयेताम् | कथयेयुः | प्रथमपुरुषः |
कथयेः | कथयेतम् | कथयेत | मध्यमपुरुषः |
कथयेयम् | कथयेव | कथयेम | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयिष्यति | कथयिष्यतः | कथयिष्यन्ति | प्रथमपुरुषः |
कथयिष्यसि | कथयिष्यथः | कथयिष्यथ | मध्यमपुरुषः |
कथयिष्यामि | कथयिष्यावः | कथयिष्यामः | उत्तमपुरुषः |
आत्मनेपदरूपाणि
लट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयते | कथयेते | कथयन्ते | प्रथमपुरुषः |
कथयसे | कथयेथे | कथयध्वे | मध्यमपुरुषः |
कथये | कथयावहे | कथयामहे | उत्तमपुरुषः |
लङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
अकथयत | अकथयेताम् | अकथयन्ताम् | प्रथमपुरुषः |
अकथयथाः | अकथयेथाम् | अकथयध्वम् | मध्यमपुरुषः |
अकथये | अकथयावहि | अकथयामहि | उत्तमपुरुषः |
लोट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयताम् | कथयेताम् | कथयन्ताम् | प्रथमपुरुषः |
कथयस्व | कथयेथाम् | कथयध्वम् | मध्यमपुरुषः |
कथयै | कथयावहै | कथयमहै | उत्तमपुरुषः |
विधिलिङ् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयेत | कथयेयाताम् | कथयेरन् | प्रथमपुरुषः |
कथयेथाः | कथयेयाथाम् | कथयेध्वम् | मध्यमपुरुषः |
कथयेय | कथयेवहि | कथयेमहि | उत्तमपुरुषः |
ऌट् लकारः
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | पुरुषः |
कथयिष्यते | कथयिष्येते | कथयिष्यन्ते | प्रथमपुरुषः |
कथयिष्यसे | कथयिष्येथे | कथयिष्यध्वे | मध्यमपुरुषः |
कथयिष्ये | कथयिष्यावहे | कथयिष्यामहे | उत्तमपुरुषः |