Antonyms in Sanskrit

Antonyms are known as विपर्यायपदम् (viparyāyapadam) in Sanskrit.

Antonyms are words that express a meaning opposite to the meaning of another word.

This list is very helpful for students and newbies interested in learning Sanskrit.

The Antonyms in Sanskrit listed here are exhaustive and have been referenced from different Indian texts.

In this list of antonyms, there are some words which qualify as adjectives and can be used in either of the three grammatical genders. Here, in case of adjectives, any one grammatical gender has been used.

In the tables listed below, various Sanskrit antonyms are listed. The English words are listed first followed by their Sanskrit names, Transliteration and Hindi respectively.

Antonym | विपर्यायपदम् - 1
Warm–Cool
उष्णः–शीतलः
uṣṇaḥ–śītalaḥ
गरम–ठंडा
Antonym | विपर्यायपदम् - 2
Fragrance–Smell
सुगन्धः–दुर्गन्धः
sugandhaḥ–durgandhaḥ
सुगंध–दुर्गन्ध
Antonym | विपर्यायपदम् - 3
Short–Long
अल्पः–दीर्घः
alpaḥ–dīrghaḥ
छोटा–लंबा
Antonym | विपर्यायपदम् - 4
Set–rise
अस्तः–उदयः
astaḥ–udayaḥ
अस्त–उदय
Antonym | विपर्यायपदम् - 5
Day–Night
दिनम्–रात्रिः
dinam–rātriḥ
दिवस–रात्रि
Antonym | विपर्यायपदम् - 6
True–False
सत्यम्–असत्यम्
satyam–asatyam
सत्य–असत्य
Antonym | विपर्यायपदम् - 7
Appropriate–Inappropriate
उचितम्–अनुचितम्
ucitam–anucitam
उचित–अनुचित
Antonym | विपर्यायपदम् - 8
Far–Near
दूरम्–समीपम्
dūram–samīpam
दूर–समीप
Antonym | विपर्यायपदम् - 9
One–Many
एकम्–अनेकम्
ekam–anekam
एक–अनेक
Antonym | विपर्यायपदम् - 10
Few–Much
अल्पः–बहुः
alpaḥ–bahuḥ
अल्प–बहुत
Antonym | विपर्यायपदम् - 11
Morning–Evening
प्रभातम्–सायङ्कालः
prabhātam–sāyaṅkālaḥ
प्रभात–शाम
Antonym | विपर्यायपदम् - 12
No–Yes
न–आम्
na–ām
ना–हाँ
Antonym | विपर्यायपदम् - 13
Here–There
अत्र–तत्र
atra–tatra
यहाँ–वहाँ
Antonym | विपर्यायपदम् - 14
Friend–Enemy
मित्रम्–शत्रुः
mitram–śatruḥ
मित्र–शत्रु
Antonym | विपर्यायपदम् - 15
Lazy–Hard work
अलसः–उद्यमशीलः
alasaḥ–udyamaśīlaḥ
आलस–परिश्रम
Antonym | विपर्यायपदम् - 16
Poor–Rich
अधनः–धनिकः
adhanaḥ–dhanikaḥ
निर्धन–सधन, श्रीमंत
Antonym | विपर्यायपदम् - 17
Impure–Pure
अशुद्धम्–शुद्धम्
aśuddham–śuddham
अशुद्ध–शुद्ध
Antonym | विपर्यायपदम् - 18
Generous–Miserly
उदारः–अनुदारः
udāraḥ–anudāraḥ
उदार–अनुदार
Antonym | विपर्यायपदम् - 19
High–Low
उच्चैः–नीचैः
uccaiḥ–nīcaiḥ
उच्च–नीच
Antonym | विपर्यायपदम् - 20
Thin–Thick
विरलः–घनः
viralaḥ–ghanaḥ
विरल–घना
Antonym | विपर्यायपदम् - 21
Desirous–Disinterested
इच्छुकः–निरिच्छः
icchukaḥ–niricchaḥ
इच्छुक–निरीच्छ
Antonym | विपर्यायपदम् - 22
Once–Multiple times
एकवारम्–अनेकवारम्
ekavāram–anekavāram
एकबार–अनेकबार
Antonym | विपर्यायपदम् - 23
Difficult–Easy
कठिनम्–सरलम्
kaṭhinam–saralam
कठिन–सरल
Antonym | विपर्यायपदम् - 24
Talented–Talentless
गुणवान्–निर्गुणः
guṇavān–nirguṇaḥ
गुणवान–निर्गुण
Antonym | विपर्यायपदम् - 25
Shade–Sunny
छाया–आतपः
chāyā–ātapaḥ
छाँव–धूप
Antonym | विपर्यायपदम् - 26
Victory–Defeat
जयः–पराजयः
jayaḥ–parājayaḥ
जय–पराजय
Antonym | विपर्यायपदम् - 27
Evil-doer–Gentleman
दुर्जनः–सज्जनः
durjanaḥ–sajjanaḥ
दुर्जन–सज्जन
Antonym | विपर्यायपदम् - 28
God–Demon
देवः–दानवः
devaḥ–dānavaḥ
देव–दानव
Antonym | विपर्यायपदम् - 29
Righteousness–Iniquity
धर्मः–अधर्मः
dharmaḥ–adharmaḥ
धर्म–अधर्म
Antonym | विपर्यायपदम् - 30
White–Black
धवलः–कृष्णः
dhavalā–kṛṣṇā
सफेद–काला
Antonym | विपर्यायपदम् - 31
Fearless–Fearful
निर्भयः–भीतः
nirbhayaḥ–bhītaḥ
निर्भय–भयभीत
Antonym | विपर्यायपदम् - 32
New–Old
नूतनः–पुरातनः
nūtanaḥ–purātanaḥ
नया–पुराना
Antonym | विपर्यायपदम् - 33
Holy–Unholy
पवित्रम्–अपवित्रम्
pavitram–apavitram
पवित्र–अपवित्र
Antonym | विपर्यायपदम् - 34
Sin–Good deed
पापम्–पुण्यम्
pāpam–puṇyam
पाप–पुण्य
Antonym | विपर्यायपदम् - 35
Light–Darkness
प्रकाशः–अन्धकारः
prakāśaḥ–andhakāraḥ
प्रकाश–अंधकार
Antonym | विपर्यायपदम् - 36
Dear–Unbeloved
प्रियः–अप्रियः
priyaḥ–apriyaḥ
प्रिय–अप्रिय
Antonym | विपर्यायपदम् - 37
Child–Old
बालः–वृद्धः
bālaḥ–vṛddhaḥ
बालक–वृद्ध
Antonym | विपर्यायपदम् - 38
Fear–Courage
भयम्–शौर्यम्
bhayam–śauryam
भय–शौर्य​
Antonym | विपर्यायपदम् - 39
Profit–Loss 
लाभः–हानिः
lābhaḥ–hāniḥ
लाभ–हानि, घाटा
Antonym | विपर्यायपदम् - 40
Left–Right
वामः–दक्षिणः
vāmaḥ–dakṣiṇaḥ
बाएँ–दाएँ
Antonym | विपर्यायपदम् - 41
Polite–Impolite 
विनयः–अविनयः
vinayaḥ–avinayaḥ
विनय–अविनय
Antonym | विपर्यायपदम् - 42
Knowledge–Ignorance
ज्ञानम्–अज्ञानम्
jñānam–ajñānam
ज्ञान–अज्ञान
Antonym | विपर्यायपदम् - 43
Auspicious–Inauspicious 
शुभम्–अशुभम्
śubham–aśubham
शुभ–अशुभ
Antonym | विपर्यायपदम् - 44
Best–Worst
श्रेष्ठः–कनिष्ठः
śreṣṭhaḥ–kaniṣṭhaḥ
श्रेष्ठ–कनिष्ठ
Antonym | विपर्यायपदम् - 45
Happiness–Sadness
सन्तोषः–असन्तोषः
santoṣaḥ–asantoṣaḥ
संतोष–असंतोष
Antonym | विपर्यायपदम् - 46
Even–Odd
समः–विषमः
samaḥ–viṣamaḥ
सम–विषम
Sanskrit Vocabulary

guest

0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments