Synonyms in Sanskrit

Synonyms are called पर्यायवाचिनः शब्दाः (paryāyavācinaḥ śabdāḥ) in Sanskrit.

Synonyms are words having the same or nearly the same meaning as another word.

Synonyms in Sanskrit listed here can referenced by students and anyone interested in learning Sanskrit.

In this list of synonyms, there are some words which qualify as adjectives and can be used in either of the three grammatical genders. Here, in case of adjectives, any one grammatical gender has been used.

In the table given below, various Sanskrit synonyms are listed. The English word is listed first followed by Sanskrit Synonyms, its Transliterations and Hindi word respectively.

Sky
आकाशः	–	गगनम्
ākāśaḥ	–	gaganam
Hindi Word	–	आकाश

Day
दिवसः	–	दिनम्, वासरः
divasaḥ	–	dinam, vāsaraḥ
Hindi Word	–	दिन, दिवस

Intelligence
बुद्धिः	–	प्रज्ञा
buddhiḥ	–	prajñā
Hindi Word	–	बुद्धि

Anger
क्रोधः	–	कोपः
krodhaḥ	–	kopaḥ
Hindi Word	–	गुस्सा

Water
जलम्	–	उदकम्
jalam	–	udakam
Hindi Word	–	पानी, जल

Fish
मत्स्यः	–	मीनः
matsyaḥ	–	mīnaḥ
Hindi Word	–	मछली, मत्स्य

Fire
अग्निः	–	अनलः
agniḥ	–	analaḥ
Hindi Word	–	आग, ज्वाला

House
गृहम्	–	भवनम्
gṛham	–	bhavanam
Hindi Word	–	घर, सदन

Cow
धेनुः	–	गौः
dhenuḥ	–	gauḥ
Hindi Word	–	गाय, गौ

Earth
धरा	–	धरिणी, वसुधा
dharā	–	dhariṇī, vasudhā
Hindi Word	–	पृथ्वी

Lotus
कमलम्	–	जलजम्
kamalam	–	jalajam
Hindi Word	–	कमल, पंकज

Bird
पक्षी	–	खगः
pakṣī	–	khagaḥ
Hindi Word	–	पक्षी, पंछी

Creator
विधाता	–	ईश्वरः
vidhātā	–	īśvaraḥ
Hindi Word	–	सर्जक, विधाता

Night
रात्रिः	–	निशा
rātriḥ	–	niśā
Hindi Word	–	रात्रि, रात

Sun
सूर्यः, रविः	–	आदित्यः, भास्करः
sūryaḥ, raviḥ	–	ādityaḥ, bhāskaraḥ
Hindi Word	–	रवि, सूरज, सूर्य

Ocean, Sea
समुद्रः	–	सागरः
samudraḥ	–	sāgaraḥ
Hindi Word	–	समुद्र, सागर

Mountain
पर्वतः	–	अचलः
parvataḥ	–	acalaḥ
Hindi Word	–	पर्वत, पहाड़

Student
विद्यार्थी	–	छात्रः
vidyārthī	–	chātraḥ
Hindi Word	–	छात्र

Moon
चन्द्रमाः	–	शशिः
candramāḥ	–	śaśiḥ
Hindi Word	–	चंद्रमा, शशि

Ganga
गङ्गा	–	जाह्नवी
gaṅgā	–	jāhnavī
Hindi Word	–	गंगा

Enemy
रिपुः	–	शत्रुः
ripuḥ	–	śatruḥ
Hindi Word	–	शत्रु, रिपु

Eye
चक्षुः	–	नेत्रम्, लोचनम्
cakṣuḥ	–	netram, locanam
Hindi Word	–	नेत्र, आँखे, लोचन

Deer
मृगः	–	हरिणः
mṛgaḥ	–	hariṇaḥ
Hindi Word	–	हिरन, मृग

Nature
सृष्टिः	–	प्रकृतिः
sṛṣṭiḥ	–	prakṛtiḥ
Hindi Word	–	प्रकृति

Friend
मित्रम्	–	सखा
mitram	–	sakhā
Hindi Word	–	मित्र

Forest
वनम्	–	अरण्यम्
vanam	–	araṇyam
Hindi Word	–	वन, जंगल

Mother
माता	–	जननी
mātā	–	jananī
Hindi Word	–	मां, माता, जननी

Father
पिता	–	जनकः
pitā	–	janakaḥ
Hindi Word	–	पिता

Animal
प्राणी	–	जीवः
prāṇī	–	jīvaḥ
Hindi Word	–	जानवर, पशु

Cloud
मेघः	–	नीरदः
meghaḥ	–	nīradaḥ
Hindi Word	–	बादल, मेघ, घटा

Horse
अश्वः	–	तुरगः
aśvaḥ	–	turagaḥ
Hindi Word	–	घोड़ा

Ornament
आभरणम्	–	आभूषणम्
ābharaṇam	–	ābhūṣaṇam
Hindi Word	–	आभूषण

Rainbow
इन्द्रधनुः	–	इन्द्रचापः
indradhanuḥ	–	indracāpaḥ
Hindi Word	–	इन्द्रधनुष

Hand
करः	–	हस्तः
karaḥ	–	hastaḥ
Hindi Word	–	हाथ

Black colour
कृष्णः	–	श्यामः
kṛṣṇaḥ	–	śyāmaḥ
Hindi Word	–	काला रंग

Leg
चरणः	–	पादः
caraṇaḥ	–	pādaḥ
Hindi Word	–	पैर

Thief
चौरः	–	तस्करः
cauraḥ	–	taskaraḥ
Hindi Word	–	चोर

Wife
जाया	–	भार्या
jāyā	–	bhāryā
Hindi Word	–	पत्नी

Crow
काकः	–	वायसः
kākaḥ	–	vāyasaḥ
Hindi Word	–	कौआ

Expert
कुशलः	–	निपुणः
kuśalaḥ	–	nipuṇaḥ
Hindi Word	–	कुशल

Tree
तरुः	–	पादपः
taruḥ	–	pādapaḥ
Hindi Word	–	वृक्ष

Tooth
दन्तः	–	दशनः
dantaḥ	–	daśanaḥ
Hindi Word	–	दाँत

God
देवः	–	सुरः
devaḥ	–	suraḥ
Hindi Word	–	देव

Rich
धनिकः	–	अर्थवान्
dhanikaḥ	–	arthavān
Hindi Word	–	श्रीमंत

New
नूतनम्	–	नवीनम्
nūtanam	–	navīnam
Hindi Word	–	नया

School
पाठशाला	–	विद्यामन्दिरम्
pāṭhaśālā	–	vidyāmandiram
Hindi Word	–	विद्यालय

Son
पुत्रः	–	तनयः
putraḥ	–	tanayaḥ
Hindi Word	–	पुत्र

Peacock
मयूरः	–	नीलकण्ठः
mayūraḥ	–	nīlakaṇṭhaḥ
Hindi Word	–	मोर

Monkey
वानरः	–	मर्कटः
vānaraḥ	–	markaṭaḥ
Hindi Word	–	बंदर

Wealth
वित्तम्	–	धनम्
vittam	–	dhanam
Hindi Word	–	धन

Body
शरीरम्	–	देहः
śarīram	–	dehaḥ
Hindi Word	–	शरीर

Scientist
शास्त्रज्ञः	–	वैज्ञानिकः
śāstrajñaḥ	–	vaijñānikaḥ
Hindi Word	–	शास्त्रज्ञ