Svara Sandhiḥ
स्वरसन्धिः

Chapter

1 Skill Level

Intermediate

Language

Sanskrit explained in English

Overview

Welcome! This is the third section called Sanskrit Sandhih.

‘Svara Sandhiḥ’ is the first chapter in this series. This chapter explains the different types of Svara Sandhiḥ that are in the Sanskrit language.

स्वरसन्धिः (svarasandhiḥ) in Sanskrit is the सन्धिः (sandhiḥ) of vowels. Here, two vowels are combined together and changes happen in them. In this chapter, the format is going to be: the name of the subtype, it combination and result along with a few examples.

Learning this chapter will help you:

Who is the chapter for?

Svara Sandhiḥ
स्वरसन्धिः

As mentioned in the overview section of this chapter, स्वरसन्धिः (svarasandhiḥ) in Sanskrit is the सन्धिः (sandhiḥ) of vowels.

Here, two vowels are combined together and changes happen in them. In this chapter, the format is going to be: the name of the sandhiḥ subtype, its combination and result along with a few examples.

We will now look at the sub-types of Svara Sandhiḥ in detail.

सवर्णदीर्घसन्धिः (savarṇadīrghasandhiḥ):

अ/आ + अ/आ = आ।

विद्यालयः – विद्या + आलयः = (विद्य् + आ) + (आ + लयः) = विद्य् + (आ + आ) + लयः = विद्य् + आ + लयः = विद्यालयः।

इ/ई + इ/ई = ई।

मुनीन्द्रः – मुनि + इन्द्रः = (मुन् + इ) + (इ + न्द्रः) = मुन् + (इ + इ) + न्द्रः = मुन् + ई + न्द्रः = मुनीन्द्रः।

उ/ऊ + उ/ऊ = ऊ।

भानूदयः – भानु + उदयः = (भान् + उ) + (उ + दयः) = भान् + (उ + उ) + दयः = भान् + ऊ + दयः = भानुदयः।

ऋ/ॠ + ऋ/ॠ = ॠ।

पितॄणम् – पितृ + ऋणम् = (पित् + ऋ) + (ऋ + णम्) = पित् + (ऋ + ऋ) + णम् = पित् + ॠ + णम् = पितॄणम्।

गुणसन्धिः (guṇasandhiḥ):

अ/आ + इ/ई = ए।

सुरेशः – सुर + ईशः = (सुर् + अ) + (ई + शः) = सुर् + (अ + ई) + शः = सुर् + ए +शः = सुरेशः।

अ/आ + उ/ऊ = ओ।

सूर्योदयः – सुर्य + उदयः = (सूर्य् + अ) + (उ + दयः) = सुर्य् + (अ + उ) + दयः = सूर्य् + ओ + दयः = सूर्योदयः।

अ/आ + ऋ/ॠ = अर्।

महर्षिः – महा + ऋषिः = (मह् + आ) + (ऋ + षिः) = मह् + (आ + ऋ) + षिः = मह् + अर् + षिः = महर्षिः।

वृद्धिसन्धिः (vṛddhisandhiḥ):

अ/आ + ए/ऐ = ऐ।

तथैव – तथा + एव =(तथ् + आ) + (ए + व) = तथ् + (आ + ए) + व = तथ् + ऐ + व = तथैव।

अ/आ + ओ/औ = औ।

महौषधम् – महा + औषधम् =(मह् + आ) + (औ + षधम्) = मह् + (आ + औ) + षधम् = मह् + औ + षधम् = महौषधम्।

यण्सन्धिः (yaṇsandhiḥ):

इ/ई + स्वरः (Except the same) = य्। Here, whatever other vowel comes next, the same is added to the consonant.

यद्यपि – यदि + अपि = (यद् + इ) + (अ + पि) = यद् + (इ + अ) + पि = यद् + य + पि = यद्यपि।

उ/ऊ + स्वरः (Except the same) = व्। Here, whatever other vowel comes next, the same is added to the consonant.

स्वागतम् – सु + आगतम् = (स् + उ) + (आ + गतम्) = स् + (उ + आ) + गतम् = स् + वा + गतम् = स्वागतम्।

ऋ/ॠ + स्वरः (Except the same) = र्। Here, whatever other vowel comes next, the same is added to the consonant.

पित्रर्थम् – पितृ + अर्थम् = (पित् + ऋ) + (अ + र्थम्) = पित् + (ऋ + अ) + र्थम् = पित् + र + र्थम् = पित्रर्थम्।

यान्तवान्तादेशसन्धिः (yāntavāntādeśasandhiḥ):

ए + स्वरः (Except the same) = अय्। Here, whatever other vowel comes next, the same is added to the consonant.

हरयागच्छ – हरे + आगच्छ = (हर् + ए) + (आ + गच्छ) = हर् + (ए + आ) + गच्छ = हर् + अया + गच्छ = हरयागच्छ।

ऐ + स्वरः (Except the same) = आय्। Here, whatever other vowel comes next, the same is added to the consonant.

गायकः – गै + अकः = (ग् + ऐ) + (अ + कः) = ग् + (ऐ + अ) + कः = ग् + आय + कः = गायकः।

ओ + स्वरः (Except the same) = अव्। Here, whatever other vowel comes next, the same is added to the consonant.

भवनम् – भो + अनम् = (भ् + ओ) + (अ + नम्) = भ् + (ओ + अ) + नम् = भ् + अव + नम् = भवनम्।

औ + स्वरः (Except the same) = आव्। Here, whatever other vowel comes next, the same is added to the consonant.

पावकः – पौ + अकः = (प् + औ) + (अ + कः) = प् + (औ + अ) + कः = प् + आव + कः = पावकः।

पूर्वरूपसन्धिः (pūrvarūpasandhiḥ):

ए + अ = ऽ।

तेऽपि – ते + अपि = (त् + ए) + (अ + पि) = त् + (ए + अ) + पि = त् + एऽ + पि = तेऽपि।

ओ + अ = ऽ।

कोऽपि – को + अपि = (क् + ओ) + (अ + पि) = क् + (ओ + अ) + पि = क् + ओऽ + पि = कोऽपि।

पररूपसन्धिः (pararūpasandhiḥ):

[(उपसर्गः) अ] + ए = ए।

प्रेजते – प्र + एजेते = (प्र् + अ) + (ए + जते) = प्र् + (अ + ए) + जते = प्र् + ए + जते = प्रेजते।

[(उपसर्गः) अ] + ओ = ओ।

उपोषति – उप + ओषति = (उप् + अ) + (ओ + षति) = उप् + (अ + ओ) + षति = उप् + ओ + षति = उपोषति।

प्रकृतिभावसन्धिः (prakṛtibhāvasandhiḥ):

प्लुतस्वरः + स्वरः = -।

आगच्छ हरे३ + अत्र धेनुः भ्रमति = आगच्छ हरे३ अत्र धेनुः भ्रमति।

ईकारन्तः/ऊकरन्तः/एकारन्तः (द्विवचने) + स्वरः = -।

मुनी + इमौ = मुनी इमौ।

Svara Sandhiḥ
स्वरसन्धिः

Chapter

1

Skill Level

Intermediate

Language

Sanskrit explained in English

Overview

Learning this chapter will help you:

Who is the chapter for?

Svara Sandhiḥ
स्वरसन्धिः

You might also be interested in these sections

Sanskrit Letters

Sanskrit Words

samāsaḥ

Recent Posts

Categories

Archives

Svara Sandhiḥ स्वरसन्धिः

Chapter

1

Skill Level

Intermediate

Language

Sanskrit explained in English

Overview

Learning this chapter will help you:

Who is the chapter for?

Svara Sandhiḥ स्वरसन्धिः

You might also be interested in these sections

Sanskrit Letters

Sanskrit Words

samāsaḥ

Recent Posts

Categories

Archives

Svara Sandhiḥ
स्वरसन्धिः

Svara Sandhiḥ
स्वरसन्धिः